Egipt, kolebka kultury. Obok Bliskiego Wschodu, Chin i Indii
jedna z pierwszych cywilizacji stworzonych przez człowieka. Podobnie jak
pozostałe, powstanie swoje zawdzięczała wielkiej rzece, zapewniającej wodę
pitną i nawodnienie pól uprawnych, umożliwiającej rozwój rybołówstwa i szlaków
komunikacyjno-transportowych. Z czasem zjednoczony administracyjnie, Egipt
przekształcił się w scentralizowaną wspólnotę religijno-kulturową, zarządzaną
przez dyktatorów zwanych faraonami, przedstawianych ludowi w roli bóstw
narodowych. Organizacją kultu i szerzeniem ciemnoty zajmowała się kasta
kapłańska, wykorzystująca swój potencjał intelektualny i znajomość praw
przyrody do manipulowania i kontrolowania mas. Bez ich poparcia faraon nie
mógłby sprawować realnej władzy.
Egipt rozwinął się w wielkie i trwałe imperium świata
starożytnego, którego osiągnięcia cywilizacyjne do dziś imponują rozmachem i
pięknem. Dzięki potędze gospodarczej i militarnej rozwijała się medycyna,
astronomia, matematyka, architektura i sztuka. Symbolem tej potęgi są dla nas
dzisiaj piramidy – monumentalne grobowce egipskich królów, w jakich składano
ich zmumifikowane ciała. Starożytny Egipt kojarzy nam się także z mitologią
biblijną, choć nie potwierdza jej materiał archeologiczny, i z piękną Kleopatrą,
legendarną femme fatale. Mało kto jednak wie, że przez pewien czas władzę w tym
potężnym mocarstwie sprawowali... Murzyni. Przez blisko wiek na tronie egipskim
zasiadali bowiem czarni faraonowie.
Królestwo Kusz, zwane także przez historyków Nubią, prowadziło
liczne wojny z Egiptem. Nubijczycy byli pierwszymi najeźdźcami którym udało się
w całości opanować Egipt. Pierwszym czarnoskórym władcą, jaki okrzyknął się
faraonem i spoczął w piramidzie był Pianchi. Za prawdziwego twórcę kuszyckiej
dynastii uznaje się jednak jego brata Szabakę. Udało mu się zdławić opór i
zjednać sobie kler, przyjmując tradycję egipską, choć kultywując również własne
obyczaje. Pomimo ostatecznego wyparcia Kuszytów z Egiptu przez Asyryjczyków,
trzeba przyznać że rządy XXV dynastii były okresem renesansu egipskiej kultury.
Faraon Taharka salwował się ucieczką do ojczyzny, gdzie odtąd władcy nubijscy
budowali sobie piramidy. Ich próby odzyskania kontroli nad Egiptem nie powiodły
się, ale Nubia pozostawała lokalnym mocarstwem, o własnej kulturze, choć
inspirowanej egipską.
Z czasem państwo nubijskie stopniowo traciło na znaczeniu,
choć jeszcze raz udało mu się rzucić wyzwanie starożytnemu białemu imperium.
Królowa Amanirenas poprowadziła swoich ludzi przeciwko stacjonującym w Egipcie
Rzymianom. Pomimo początkowych sukcesów jej wojska zostały zmuszone do odwrotu.
W końcu doszło do bezpośrednich rokowań z cesarzem Oktawianem Augustem na
Samos, w wyniku którego zawarto zabezpieczający interesy nubijskie pokój,
obowiązujący aż do schyłku trzeciego wieku naszej ery.
