KAMIKAZE

W drugiej połowie dwudziestego wieku świat zaskoczyły tak zwane azjatyckie tygrysy, w tym Korea Południowa. Z biednych i słabo uprzemysłowionych państw stały się nagle potęgami gospodarczymi. Paradoksalnie do przyczyn ich sukcesu gospodarczego zaliczyć należy właśnie startowanie z niskiego pułapu oczekiwań, co przy wysokim etosie pracy dawało wysoką stopę oszczędności na inwestycje. Choć na tle północnego sąsiada kapitalistyczna Korea jawić się może jako kraj dobrobytu, nie jest do końca jasne czy powinniśmy zazdrościć jej mieszkańcom. W latach dziewięćdziesiątych Południowi Koreańczycy stali się narodem samobójców – problem ten przybiera tam skalę wręcz masową.

Co prawda międzynarodowe badania wykluczają związek pomiędzy wysokością PKB a skalą problemu, ale przykład zamożnego państwa którego obywatelom nie chce się żyć jest zastanawiający. Pieniądze nie dają szczęścia, więc rozwijając konsumpcję nie stajemy się bardziej zadowoleni. Rośnie nie zadowolenie, tylko oczekiwania. Żeby spełniać własne oczekiwania musimy pracować coraz więcej, mniej wypoczywać i osłabiać więzi jak Koreańczycy. I to prawdopodobnie jest odpowiedź na pytanie o przyczyny cywilizacyjnej depresji. Bo ludzie nie tylko poświęcają się całkowicie ślepej pogoni za „sukcesem”, ale też wstydzą się własnych słabości.

W Japonii, gdzie odsetek samobójstw ostatnio się zmniejsza, i tak życie odbiera sobie pięciokrotnie więcej ludzi niż ginie w wypadkach drogowych. Także w Polsce samobójców jest aż dwukrotnie więcej niż ofiar takich wypadków. Do wysoko rozwiniętych krajów gdzie ludzie często zaprzestają życia należą też Finlandia, Belgia i Szwajcaria. Kiedyś zmagaliśmy się z niedostatkiem żywności, zarazami i przemocą polityczną, a dziś w obliczu sytości, medycyny i pokoju nie wiemy co ze sobą zrobić – czym wypełnić swoje życie. Społeczeństwo wdrukowało w nas standardy którym musimy sprostać nawet za cenę przewlekłego stresu. A przecież lepiej być żywym zającem niż martwym tygrysem.